Last Updated on มกราคม 23, 2025 by admin
หอยทาก คือศัตรูพืชในสวน อีก 1 ชนิดซึ่งสามารถสร้างความเสียหายต่อพืชในสวนของเราได้เป็นอย่างมากด้วยการ
เข้ากัดกินและทำลาย ถึงแม้หอยทาก จะมีความสำคัญต่อระบบนิเวศ แต่บางสายพันธุ์ ก็สามารถสร้างปัญหาและกลาย
เป็นศัตรูพืชตัวฉกาจได้ หาก มีการขยายพันธุ์มากจนเกินไป
หอยเหล่านี้ชอบสภาพแวดล้อมที่ชื้นและมักจะเคลื่อนไหวในช่วงฤดูฝนหรือพื้นที่ที่มีความชื้นสูง พวกมันกินพืชหลากหลายชนิด รวมถึงใบ ลำต้น ดอก ผลไม้ และทิ้งร่องรอยเป็นรูขาดและทางเดินเมือกไว้บนต้นไม้
หอยทากทุกชนิด เป็นศัตรูพืชหรือไม่?
คำตอบ : ไม่ หอยทากทุกชนิดไม่ได้เป็นศัตรูพืชเสมอไป หอยทากมีหลากหลายสายพันธุ์ และมีบทบาทที่แตกต่างกันในระบบนิเวศ โดยทั่วไปแล้ว หอยทากที่กินพืชเป็นอาหารและสร้างความเสียหายต่อพืชผลทางการเกษตรจะถูกจัดว่าเป็นศัตรูพืช แต่ก็มีหอยทากบางชนิดที่มีประโยชน์ เช่น เป็นแหล่งอาหารของสัตว์อื่น หรือช่วยย่อยสลายซากพืชซากสัตว์
หอยทาก ชนิดที่เป็นศัตรูพืชในประเทศไทย ได้แก่
- หอยดักดาน (Cryptozona siamensis): เป็นหอยทากบกขนาดกลาง เปลือกสีน้ำตาลเข้ม มีแถบสีดำพาดตามขวาง เป็นศัตรูพืชที่สำคัญและพบได้ทั่วไปในประเทศไทย กินพืชผักได้หลากหลายชนิด เช่น ผักกาด คะน้า แตงกวา มะเขือ และไม้ผลต่างๆ
- หอยทากยักษ์แอฟริกัน (Achatina fulica): เป็นหอยทากบกขนาดใหญ่ เปลือกสีน้ำตาลอ่อน มีลายพาดสีน้ำตาลเข้ม เป็นหอยทากต่างถิ่นที่รุกรานเข้ามาในประเทศไทย และเป็นศัตรูพืชที่สำคัญ กินพืชได้หลากหลายชนิด และแพร่พันธุ์ได้รวดเร็ว
- หอยเลขหนึ่ง (Ovachlamys fulgens): เป็นหอยทากบกขนาดเล็ก เปลือกใส มีสีเหลืองอ่อนหรือสีขาว พบระบาดในแปลงกล้วยไม้ และพืชผักอื่นๆ
- หอยซัคซิเนีย (Succinea spp.): เป็นหอยทากบกขนาดเล็ก เปลือกบาง มีสีเหลืองอำพันหรือสีน้ำตาลอ่อน พบระบาดในแปลงผัก เช่น คะน้าและผักกาดหอม
- หอยเจดีย์เล็ก (Lamellaxis gracilis): เป็นหอยทากบกขนาดเล็ก เปลือกเรียวทรงเจดีย์ มีสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน พบระบาดในแปลงกล้วยไม้และพืชอื่นๆ
- หอยเจดีย์ใหญ่ (Prosopeas walker): เป็นหอยทากบกขนาดเล็ก เปลือกเรียวทรงเจดีย์ มีขนาดใหญ่กว่าหอยเจดีย์เล็ก มีสีขาวหรือสีเหลืองอ่อน พบระบาดในแปลงกล้วยไม้
- หอยกระดุม (Bradybeana sp.): เป็นหอยทากบกขนาดเล็ก เปลือกกลมแบนคล้ายกระดุม มีสีน้ำตาลอ่อน
- หอยขัดเปลือก (Macrochlamys sp.): เป็นหอยทากบกขนาดกลาง เปลือกมีลักษณะเป็นร่อง
- หอยสาลิกา (Sarika sp.): เป็นหอยทากบกขนาดกลาง
ผลกระทบจากการแพร่ระบาดของหอยทากศัตรูพืชในสวน
ผลกระทบโดยตรงต่อพืช:
- การกัดกินส่วนต่างๆ ของพืช: หอยทากกัดกินใบ ดอก ผล ลำต้น และราก ทำให้พืชได้รับความเสียหายโดยตรง ใบที่ถูกกัดกินจะเป็นรูพรุน ทำให้พืชสังเคราะห์แสงได้น้อยลง ดอกและผลที่ถูกกัดกินจะเสียคุณภาพและไม่สามารถขายได้ รากที่ถูกกัดกินจะทำให้พืชไม่สามารถดูดซึมน้ำและธาตุอาหารได้เต็มที่ ส่งผลให้พืชอ่อนแอ แคระแกร็น และอาจตายในที่สุด
- การทำลายต้นกล้า: ต้นกล้าอ่อนเป็นเป้าหมายที่หอยทากชื่นชอบเป็นพิเศษ เนื่องจากมีความอ่อนนุ่มและง่ายต่อการกัดกิน การระบาดของหอยทากจึงสามารถทำลายต้นกล้าได้ทั้งหมด ทำให้เกษตรกรต้องเสียเวลาและค่าใช้จ่ายในการเพาะกล้าใหม่
- การลดคุณภาพและปริมาณผลผลิต: ผลผลิตที่ถูกหอยทากกัดกินจะเสียคุณภาพ ไม่เป็นที่ต้องการของตลาด ทำให้ขายได้ราคาต่ำ หรือขายไม่ได้เลย นอกจากนี้ การที่พืชได้รับความเสียหายจากการกัดกิน ยังส่งผลให้ผลผลิตโดยรวมลดลง ทำให้เกษตรกรขาดรายได้
- การเป็นพาหะนำโรคพืช: หอยทากสามารถเป็นพาหะนำโรคพืชต่างๆ เช่น เชื้อรา แบคทีเรีย และไวรัส มาสู่พืช ทำให้พืชเป็นโรคและได้รับความเสียหายเพิ่มขึ้น
ผลกระทบทางอ้อม:
- ผลกระทบทางเศรษฐกิจ: การระบาดของหอยทากทำให้เกษตรกรต้องเสียค่าใช้จ่ายในการป้องกันและกำจัด เช่น ค่าสารเคมี ค่าแรงงาน และค่าเสียโอกาสจากผลผลิตที่เสียหาย นอกจากนี้ ยังส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจในระดับประเทศ หากเกิดการระบาดในวงกว้าง
- ผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม: การใช้สารเคมีกำจัดหอยทากในปริมาณมาก อาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การปนเปื้อนของสารเคมีในดินและแหล่งน้ำ การทำลายแมลงที่มีประโยชน์ และการสะสมของสารเคมีในห่วงโซ่อาหาร
- ผลกระทบต่อสุขภาพ: หอยทากบางชนิดเป็นพาหะนำโรคมาสู่คนได้ เช่น โรคพยาธิหอยโข่ง ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
ตัวอย่างผลกระทบจากการแพร่ระบาด:
ในแปลงกล้วยไม้: หอยทากกัดกินดอกและรากกล้วยไม้ ทำให้กล้วยไม้ไม่สวยงามและส่งผลต่อการส่งออก
ในแปลงผัก: หอยทากกัดกินใบผัก ทำให้ผักเป็นรูพรุน ไม่สวยงาม และขายไม่ได้
ในแปลงผลไม้: หอยทากกัดกินผล ทำให้ผลเน่าเสีย และผลผลิตลดลง
แนวทางการป้องกันและกำจัดหอยทากศัตรูพืช
1. การป้องกันหอยทาก
1.1 การจัดการสภาพแวดล้อม
- ลดแหล่งที่อยู่อาศัย: เก็บเศษใบไม้ กิ่งไม้ และวัสดุที่เป็นแหล่งหลบซ่อนของหอยทากออกจากพื้นที่ปลูกพืช
- ควบคุมความชื้น: ลดความชื้นในดินด้วยการจัดการระบบระบายน้ำให้ดี หอยทากจะไม่ชอบพื้นที่ที่แห้ง
- ปลูกพืชที่หอยทากไม่ชอบ: เช่น พืชที่มีกลิ่นแรงหรือมีผิวหยาบ เช่น ดอกดาวเรือง โรสแมรี่ หรือสะระแหน่
1.2 การใช้รั้วกั้น
- รั้วกั้นหอยทาก: ใช้วัสดุที่หอยทากไม่สามารถปีนข้ามได้ เช่น แผ่นทองแดง หรือพลาสติกที่มีผิวลื่น
- โรยวัสดุป้องกันรอบแปลงปลูก: ใช้ทรายหยาบ เปลือกไข่บด หรือเปลือกหอยทะเลบด โรยรอบแปลงปลูกเพื่อสร้างกำแพงที่หอยทากไม่อยากข้าม
1.3 การใช้พืชไล่หอยทาก
ปลูกพืชที่มีคุณสมบัติไล่หอยทาก เช่น กระเทียม หอมแดง หรือสะเดา พืชเหล่านี้มีกลิ่นหรือสารที่หอยทากไม่ชอบ
2. วิธีการกำจัดหอยทาก
2.1 การเก็บด้วยมือ
- เก็บในช่วงเวลาเย็นหรือหลังฝนตก: หอยทากมักออกมาหากินในช่วงเย็นและหลังฝนตก ใช้มือเก็บและนำไปทิ้งในที่ห่างไกลจากพื้นที่ปลูกพืช
- ใช้กับดัก: วางแผ่นกระดาษเปียกหรือแผ่นไม้ในสวน หอยทากจะมาหลบซ่อนและสามารถเก็บออกไปได้ง่าย
2.2 การใช้สารกำจัดหอยทาก
- เมทัลดีไฮด์ (Metaldehyde): เป็นสารเคมีที่นิยมใช้กำจัดหอยทาก แต่ควรใช้อย่างระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลาก
- ฟอสเฟตเหล็ก (Iron Phosphate): เป็นสารที่ปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อมและสามารถกำจัดหอยทากได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2.3 การใช้วิธีธรรมชาติ
- เบียร์ดักหอยทาก: วางภาชนะที่มีเบียร์ในสวน หอยทากจะถูกดึงดูดด้วยกลิ่นและจมน้ำในเบียร์
- ใช้สารธรรมชาติ: โรยเกลือบริเวณที่พบหอยทาก แต่ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อหลีกเลี่ยงความเสียหายต่อดิน
- น้ำส้มควันไม้: ฉีดพ่นในบริเวณที่พบหอยทาก ความเป็นกรดของน้ำส้มควันไม้จะช่วยกันให้หอยทากถอยห่างจากบริเวณนั้นได้ในระดับนึง
2.4 การใช้ศัตรูธรรมชาติ
- นกหรือสัตว์กินหอยทาก: เช่น ไก่ นกเป็ดน้ำ หรือกิ้งก่า ที่สามารถช่วยลดจำนวนหอยทากในสวนได้อย่างธรรมชาติ
- แมลงที่กินหอยทาก: เช่น ด้วงหรือมดบางชนิดที่สามารถกินไข่ของหอยทาก
การจัดการหอยทากศัตรูพืชอย่างมีประสิทธิภาพนั้น ไม่ควรพึ่งพาวิธีใดวิธีหนึ่ง แต่ควรใช้วิธีการที่หลากหลายและผสมผสานกันไป ทั้งการจัดการสภาพแวดล้อม การใช้กับดัก การใช้สารชีวภัณฑ์ และการใช้สารเคมีอย่างระมัดระวัง
อ่านบทความดีๆกันแล้ว
แล้วอย่าลืม แอดไลน์ มาเป็นเพื่อนกัน เพื่อให้ท่านไม่พลาดข่าวสารและโปรโมชั่นดีๆจากทางร้าน
