Last Updated on เมษายน 25, 2025 by admin
เคยสงสัยกันไหมครับว่า เม็ดพริกไทยกลมๆ ดำๆ ที่เราชอบใส่ในอาหาร ไม่ว่าจะผัด ทอด หรือแกงจืดเนี่ย จริงๆ แล้วมันจัดอยู่ในกลุ่มไหน? เป็นผัก หรือว่าเป็นผลไม้กันแน่? บางทีก็สับสนเนอะ เพราะเราก็ไม่ได้กินมันเป็นลูกๆ เหมือนผลไม้ทั่วไป แล้วชื่อก็ดันมีคำว่า “พริก” ไปคล้ายกับพริกขี้หนู พริกชี้ฟ้าอีก เลยยิ่งงงกันไปใหญ่ วันนี้เรามาไขข้อข้องใจนี้กันแบบชัดๆ เข้าใจง่ายๆ ไปเลยดีกว่าครับ
ก่อนอื่น…นักวิทย์เขาแยกผักกับผลไม้ยังไงนะ?
ถ้าจะเอาตามหลักเป๊ะๆ ของนักพฤกษศาสตร์ เขาจะดูว่าส่วนนั้นมันเกิดมาจากไหนในดอกไม้ครับ
- ผลไม้ (Fruit): พูดง่ายๆ ก็คือ ส่วนที่พัฒนามาจาก “รังไข่” ของดอกไม้ (หลังจากผสมเกสรแล้วนะ) ข้างในก็มักจะมี “เมล็ด” อยู่ด้วย หน้าที่หลักของผลไม้ตามธรรมชาติก็คือช่วยปกป้องเจ้าเมล็ดนี่แหละครับ ตัวอย่างก็เช่น มะม่วง กล้วย แอปเปิล หรือแม้แต่มะเขือเทศ แตงกวา ฟักทอง ที่เราอาจจะเผลอคิดว่าเป็นผัก จริงๆ แล้วตามหลักนี้ก็เป็นผลไม้เหมือนกันนะ!
- ผัก (Vegetable): ส่วนคำว่า “ผัก” เนี่ย ในทางพฤกษศาสตร์จะกว้างกว่าหน่อย คือหมายถึงส่วนอื่นๆ ของต้นไม้ที่เราเอามากินได้ ไม่ว่าจะเป็น ราก (แครอท หัวไชเท้า), ลำต้น (หน่อไม้ฝรั่ง), ใบ (คะน้า ผักกาด), หรือแม้แต่ ดอก (บรอกโคลี กะหล่ำดอก) ก็เรียกว่าผักได้หมดเลย
ทีนี้…มาถึงคิว “พริกไทย” ของเรา
พริกไทยเม็ดๆ ที่เราใช้กัน มาจากต้นไม้เลื้อยที่ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Piper nigrum ครับ ต้นนี้มันจะออกดอกเป็นช่อยาวๆ แล้วไอ้เจ้าเม็ดกลมๆ ที่เราคุ้นเคยกันเนี่ย มันก็คือ “ผล” ที่พัฒนามาจาก “รังไข่” ของดอกพริกไทยแต่ละดอกนั่นเอง แถมถ้าผ่าดูข้างใน (ซึ่งคงไม่มีใครทำบ่อยๆ ฮ่าๆ) ก็จะเจอ “เมล็ด” เดี่ยวๆ อยู่เม็ดนึงด้วย
อ้าว! แบบนี้ก็เข้าเกณฑ์ของ “ผลไม้” ตามที่นักพฤกษศาสตร์ว่าไว้เป๊ะเลยนี่นา?
ใช่แล้วครับ! ฟันธงเลยว่า ตามหลักพฤกษศาสตร์ พริกไทยคือ “ผลไม้” 100%
ถ้าจะให้ลงลึกไปอีกนิด เขาจัดพริกไทยเป็นผลไม้ประเภท “ดรุป” (Drupe) หรือผลเมล็ดเดียวแข็ง ซึ่งเป็นแบบเดียวกับพวกลูกเชอร์รี่ ลูกไหน หรือลูกพีช นั่นแหละครับ แค่เป็นเวอร์ชันจิ๋วเท่านั้นเอง
อ้าว…แล้วทำไมในครัวถึงเรียก “เครื่องเทศ” ล่ะ?
ถึงแม้จะเป็นผลไม้ทางวิทยาศาสตร์ แต่พอมาอยู่ในครัว บทบาทของพริกไทยมันต่างออกไปใช่ไหมครับ? เราไม่ได้หยิบพริกไทยมากินเป็นลูกๆ หรือใส่ในสลัดผลไม้ แต่เราใช้มันแค่นิดหน่อย โรยๆ เหยาะๆ เพื่อให้รสชาติอาหารมันมีมิติขึ้น มีความเผ็ดร้อน หอมฉุนเป็นเอกลักษณ์
นี่แหละครับคือเหตุผลว่าทำไมในโลกของการทำอาหาร พริกไทยถึงถูกจัดอยู่ในกลุ่ม “เครื่องเทศ (Spice)” เพราะเราใช้มันเพื่อ “ปรุงแต่งรสชาติ” เป็นหลัก ไม่ได้กินเพื่อเอาเนื้อหรือสารอาหารหลักเหมือนผักผลไม้อื่นๆ
จุดสำคัญ! “พริกไทย” ไม่ใช่ “พริกขี้หนู” นะ (คนละชนิดกันเลย!)
อีกเรื่องที่ต้องเคลียร์ให้ชัด โดยเฉพาะกับคนไทยเรา ก็คือคำว่า “พริก” นี่แหละครับ ต้องจำไว้เลยว่า:
- พริกไทย: มาจากต้น Piper nigrum ความเผ็ดมาจากสารชื่อ “ไพเพอรีน” (Piperine)
- พริกอื่นๆ: เช่น พริกขี้หนู พริกชี้ฟ้า พริกหยวก มาจากต้นในสกุล Capsicum (คนละตระกูลกับพริกไทยเลย) ความเผ็ดมาจากสารชื่อ “แคปไซซิน” (Capsaicin)
ที่น่าสนใจคือ พวกพริกขี้หนู พริกชี้ฟ้าเนี่ย จริงๆ แล้วทางพฤกษศาสตร์ ก็เป็น “ผลไม้” เหมือนกันนะ! แต่ในการทำอาหาร เราก็มักจะใช้มันเป็นผัก (เช่น พริกหยวกผัด) หรือเป็นเครื่องเทศ/เครื่องปรุงรส (เช่น พริกขี้หนูในส้มตำ) เห็นไหมครับว่า นิยามในตำรากับสิ่งที่เราทำในครัวจริงๆ มันอาจจะไม่ตรงกันเป๊ะๆ เสมอไป
บทสรุปให้หายข้องใจ พริกไทยเป็นผักหรือผลไม้
- ถามตามหลักวิทยาศาสตร์: พริกไทยคือ ผลไม้
- ถามตอนอยู่ในครัว/ทำอาหาร: พริกไทยคือ เครื่องเทศ
- ข้อควรจำ: พริกไทย ไม่ใช่ พืชชนิดเดียวกับพริกขี้หนู พริกชี้ฟ้า คนละอย่างกันเลยนะครับ
อ่านบทความดีๆกันแล้ว
แล้วอย่าลืม แอดไลน์ มาเป็นเพื่อนกัน เพื่อให้ท่านไม่พลาดข่าวสารและโปรโมชั่นดีๆจากทางร้าน
