มีนาคม 22, 2025

Blog

หญ้าขน ลักษณะ การแพร่พันธุ์ และแนวทางการจัดการ

คลังบทความ
ฝากกดแชร์เป็นกำลังใจให้ด้วยนะคะ

Last Updated on กุมภาพันธ์ 6, 2025 by admin

หญ้าขน (Brachiaria mutica) เป็นพืชตระกูลหญ้า (Poaceae) ที่แพร่กระจายอย่างกว้างขวางในเขตร้อนชื้นและกึ่งร้อน ด้วยความสามารถในการปรับตัวสูง หญ้าชนิดนี้จึงเติบโตได้ดีทั้งในพื้นที่ชื้นแฉะ ริมแหล่งน้ำ และดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ แม้ว่าหลายคนจะมองว่าหญ้าขนเป็นวัชพืชที่ก่อปัญหา แต่ในภาคเกษตรกรรม หญ้าขนกลับมีคุณค่าในฐานะหญ้าอาหารสัตว์ที่สำคัญ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของ หญ้าขน

หญ้าขนเป็นพืชล้มลุกอายุหลายปีที่มีลำต้นทอดเลื้อยไปตามพื้นดินและสามารถสูงได้ถึง 1.5-2 เมตร ลำต้นมีข้อปล้องชัดเจนและสามารถแตกรากตามข้อ ทำให้ขยายพันธุ์ได้รวดเร็ว ใบมีลักษณะเป็นแถบยาว ปลายแหลม ขอบใบเรียบหรือมีขนเล็กน้อย แผ่นใบมีสีเขียวเข้มถึงสีเขียวอมเหลือง ขนาดของใบกว้างประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร และยาว 10-30 เซนติเมตร ผิวใบมีขนละเอียดปกคลุม จึงเป็นที่มาของชื่อ “หญ้าขน”

ดอกของหญ้าขนออกเป็นช่อ ยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ดอกย่อยเรียงตัวเป็นแนวสองข้างของก้านดอก ดอกมีสีม่วงอ่อนหรือเขียวแกมม่วง เมล็ดมีขนาดเล็กและติดเมล็ดค่อนข้างน้อย ทำให้การขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดไม่มีประสิทธิภาพมากนัก

การแพร่พันธุ์และการกระจายตัว

หญ้าขนแพร่พันธุ์ได้สองวิธีหลัก ได้แก่ การใช้เมล็ดและการแตกไหล อย่างไรก็ตาม หญ้าขนติดเมล็ดน้อยมาก จึงมักขยายพันธุ์โดยการแตกไหลมากกว่า เมื่อลำต้นเลื้อยไปตามพื้นดิน ข้อของลำต้นจะออกรากและแตกต้นใหม่ ทำให้เกิดการขยายตัวของกลุ่มหญ้าอย่างรวดเร็ว หญ้าขนเติบโตได้ดีในพื้นที่ชื้น โดยเฉพาะบริเวณริมน้ำ ทุ่งหญ้าชื้น และพื้นที่ลุ่มน้ำท่วมถึง นอกจากนี้ยังทนทานต่อดินที่มีคุณภาพต่ำ เช่น ดินเปรี้ยว ดินเค็ม และดินที่มีการระบายน้ำไม่ดี

แนวทางการป้องกันและกำจัดหญ้าขน

  1. การควบคุมโดยวิธีกล (Mechanical Control):
    • การไถพรวน: การไถพรวนดินเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดหญ้าขน โดยการไถครั้งแรกเพื่อกำจัดวัชพืชที่ปกคลุมอยู่ และไถครั้งที่สองเพื่อทำลายต้นกล้าวัชพืชที่ขึ้นมาใหม่
    • การถอนด้วยมือ: ในพื้นที่ขนาดเล็กหรือพื้นที่ที่หญ้าขนยังไม่แพร่กระจายมาก การถอนด้วยมือเป็นวิธีที่สามารถทำได้ แต่ต้องมั่นใจว่าถอนรากออกมาอย่างสมบูรณ์เพื่อป้องกันการงอกใหม่
  2. การควบคุมโดยวิธีเขตกรรม (Cultural Control):
  3. การควบคุมโดยใช้สารเคมี (Chemical Control):
    การใช้สารกำจัดวัชพืช: ในกรณีที่การควบคุมด้วยวิธีอื่นไม่เพียงพอ หรือเกิดการแพร่กระจายของหญ้าขนอย่างรุนแรง อาจจำเป็นต้องใช้สารเคมีเข้าช่วยควบคุม

สารเคมีที่นิยม ใช้ในการกำจัดหญ้าขน

การใช้ประโยชน์จากหญ้าขนในด้านต่างๆ

  1. ใช้เป็นอาหารสัตว์ หญ้าขนเป็น แหล่งอาหารสัตว์ชั้นดี ที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะในเขตร้อนชื้น ด้วย คุณค่าทางโภชนาการสูง ทั้งโปรตีนและเยื่อใย ทำให้หญ้าขนเป็นอาหารที่เหมาะสมสำหรับ โค กระบือ แพะ แกะ และสัตว์เคี้ยวเอื้องอื่นๆ ยิ่งไปกว่านั้น หญ้าขนยัง เติบโตเร็ว และ ทนทานต่อสภาพน้ำท่วมขัง ทำให้เป็น แหล่งอาหารสัตว์ที่ยั่งยืน โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีข้อจำกัดด้านสภาพแวดล้อม เกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์จำนวนมากจึงนิยมปลูกหญ้าขนเพื่อเป็น หญ้าสด หญ้าหมัก หรือ หญ้าแห้ง เพื่อลดต้นทุนค่าอาหารสัตว์ และเพิ่มผลผลิต
  2. ช่วยควบคุมการกัดเซาะของดิน ด้วย ระบบรากที่แข็งแรง และ ลำต้นที่เลื้อยปกคลุมดิน หญ้าขนจึงมีบทบาทสำคัญในการ อนุรักษ์ดินและน้ำ มันช่วย ป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน โดยเฉพาะในพื้นที่ลาดชัน หรือริมตลิ่ง
  3. บำบัดน้ำเสียจากฟาร์ม: คุณสมบัติของหญ้าขน ทำให้มันมีศักยภาพในการ บำบัดน้ำเสีย โดยเฉพาะ น้ำเสียจากฟาร์มปศุสัตว์ ระบบรากของหญ้าขนสามารถ ดูดซับสารอาหารส่วนเกิน เช่น ไนโตรเจนและฟอสฟอรัส จากน้ำเสีย ช่วย ลดมลภาวะทางน้ำ และ ปรับปรุงคุณภาพน้ำ ให้ดีขึ้น มีการศึกษาและทดลองนำหญ้าขนมาใช้ใน ระบบบำบัดน้ำเสียแบบธรรมชาติ ในฟาร์มปศุสัตว์ ซึ่งให้ผลลัพธ์ที่น่าพอใจ นับเป็นแนวทางที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และช่วยลดต้นทุนในการบำบัดน้ำเสีย
  4. วัสดุจักสานและงานฝีมือ: ลำต้น ของหญ้าขน ที่มีความเหนียวและยืดหยุ่น สามารถนำมาใช้เป็น วัสดุจักสาน และ งานฝีมือ ได้หลากหลาย ชาวบ้านในบางพื้นที่ นำหญ้าขนมา สานตะกร้า เสื่อ หมวก หรือ เครื่องประดับ สร้างสรรค์เป็นผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นที่มีเอกลักษณ์ และเพิ่มรายได้ให้แก่ชุมชน นับเป็นการ เพิ่มมูลค่า ให้กับวัชพืชที่เคยถูกมองข้าม

หากไม่สะดวกสั่งซื้อสินค้า ผ่านระบบในเว็บไซต์ กรุณาโทร 095-5419953 หรือ แอดไลน์ @260afyhm
แอดมินของเรายินดีให้บริการค่ะ

เพิ่มเพื่อน

error: Content is protected !!