เวลาคือเงิน “Time is money” เคยได้ยินสำนวนนี้กันมั๊ยครับ?
ในฐานะคนทำธุรกิจฟาร์มไส้เดือน นี่เป็นอีกคำถามที่ผมได้บินบ่อยๆ จากลูกค้า
“ไส้เดือนพันธุ์ไหน ผลิตปุ๋ยได้ไวที่สุด”
อยาก ได้ปุ๋ยเร็วๆ ไม่ผิดเลยครับ
เพราะ เมื่อตัดสินใจ ลงมือทำแล้ว เราก็มีสิ่งที่ต้องลงทุนลงไป คือ เงิน เวลา และแรงกายของเรา
ดังนั้น ยิ่ง เราสามารถ ผลิตปุ๋ย ต่อ เดือน ได้เร็ว เท่าไหร่ ก็แปลว่า เราได้ ผลตอบแทนจากการลงทุน มากขึ้นเท่านั้น
แต่ พันธุ์ไส้เดือน ไม่ใช่ ปัจจัย เดียว ที่มีผล ต่อ “ความเร็วในการผลิตมูลไส้เดือน”
มีปัจจัยอะไรบ้าง ที่สำคัญ ? มาดูกันครับ
1. ปัจจัยใน ประสบการณ์ ของผู้เลี้ยง
หลาย คนอาจจะงง ว่าเกี่ยวด้วยเหรอ? ชั้นไม่ได้ลงไปในรัง ไปกินเบดดิ้ง แล้วถ่ายออกมาเป็นปุ๋ยซะหน่อย นั่นมันหน้าที่ไส้เดือน
แต่จริงๆ แล้วเกี่ยวมากครับ มือใหม่ ที่ไม่มีประสบการณ์ในการบริหาร จัดการ รังไส้เดือน ในปริมาณมากๆ
ถ้าเลี้ยงไส้เดือน แค่ไม่กี่ กิโล ในกะละมังไม่กี่ใบ ก็คงไม่เท่าไหร่ แต่ถ้าเริ่มเพิ่มปริมาณไส้เดือนในการเลี้ยง จะเริ่มมี การทำไส้เดือน ตาย ไส้เดือนหาย เกิดขึ้น ปัญหา อีกหลายอย่าง ก็จะเริ่มตามมา สิ่งเหล่านี้ ย่อมมีผล ต่อความเร็วในการ ผลิตปุ๋ยมูลไส้เดือน เป็นอย่างยิ่ง
แนวทางการปฎิบัติ
ปัญหา นี้แก้ไม่ยากนะครับ ไม่ใครเก่งมาตั้งแต่เกิด ทุกอย่างต้องมีการเรียนรู้ฝึกฝน
2. ปัจจัยในเรื่อง พันธุ์ไส้เดือน
จากงานวิจัย ในปี 2001 ของ นักวิจัยชาวอินเดีย ชื่อคุณ Gajalakshmi, S., Ramasamy พบว่า ไส้เดือน AF กับ ไส้เดือน บลูเวิร์ม ซึ่งเป็นไส้เดือน เขตร้อนทั้งคู่ หากอยู่ในสภาวะ ที่เหมาะสมแล้ว จะผลิตปุ๋ยได้เร็วกว่า ไส้เดือนเขตหนาว อย่างไส้เดือน ไทเกอร์ หรือ ไส้เดือน ยูโร
2.1 ความหนาแน่น ของไส้เดือน ในรังเลี้ยง ก็มีผลเช่นกัน
ไม่มากไม่น้อยเกินไป ถ้าปริมาณไส้เดือน ในรังเลี้ยงแน่น หรือแออัดจนเกินไป อาจจะทำให้ไส้เดือนหนีจากที่เลี้ยงนะครับ
แนวทางการปฎิบัติ
จัดสรรปริมาณ ไส้เดือน ในบริเวณที่เลี้ยงให้มีความพอดี
3. ปัจจัยเรื่อง สภาวะในที่เลี้ยง
มีอากาศถ่ายเทมั๊ย? น้ำระบายได้ดีมั๊ย? มีศัตรูไส้เดือนมาคอยรบกวนรึเปล่า ? อุณหภูมิ ในบริเวณที่เลี้ยงเป็นยังไง?
ปัจจัยเหล่านี้ ล้วนมีผล ไส้เดือนของคุณอยู่สบาย และพร้อมจะผลิตปุ๋ยให้คุณ หรือ ไส้เดือนของคุณต้องเอาชีวิตรอดไปวันๆ หรือแม้กระทั่งพยายามหาทางหนีออกไปจากที่เลี้ยง? ลองเช็คดูนะครับ
เทียบกับมนุษย์ สมมุติว่า เป็นพนักงานออฟฟิศ
ถ้าทำงาน แล้วมีสมาธิ สภาวะแวดล้อมเป็นใจ งานก็ไหลลื่นเดินไว แต่ถ้าวันไหน แอร์เสีย เจ้านายคอยตามเชคตามดุด่า เครื่องมือทำงานเสีย เสียงดังรบกวนทั้งวัน ก็ทำงานได้ช้าถูกมั๊ยครับ?
ไส้เดือนก็เช่นกัน
– อุณหภูมิ หนาวไปก็ไม่ดี ( บ้านเราไม่น่ามีปัญหาตรงนี้ ) ร้อนไปไส้เดือนก็จะตาย (ปัญหาใหญ่ของบ้านเราช่วงหน้าร้อน)
– ความชื้น ของเบดดิ้ง และ อากาศถ่ายเท ต้องสัมพันธ์กัน
เบดดิ้ง/อาหาร ที่ชื้นพอเหมาะ มีออกซิเจน ไส้เดือนจะย่อยสลายได้เร็วกว่า เบดดิ้งที่แห้งจนเกินไป หรือเปียกจนเกินไป
แนวทางการปฎิบัติ
พยายาม รักษา สภาวะที่เหมาะสม ในการกินอาหาร/การอยู่อาศัย ในรังเลี้ยงของท่าน
4. อาหารและวัตถุดิบที่ใช้เลี้ยง
อาหารต่างประเภท ที่คุณ ใส่ลงไปในรังไส้เดือน แต่ละอย่าง มีเวลา ในการย่อยสลายไม่เท่ากัน
บางอย่างไส้เดือน กินแล้วก็ย่อยออกมาเป็นปุ๋ยได้ง่าย บางอย่างทำได้ยากกว่า
“ขนาด” ก็มีผลเช่นกัน เช่น เวลาคุณใส่ เศษผลไม้ ลงไปในรังไส้เดือน คุณใส่ แตงโมลงไปทั้งลูกรึเปล่า?
หรือ หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ บดให้ละเอียด ให้ไส้เดือน กินง่ายๆ
การใช้ เบดดิ้ง ที่หลาก หลาย จะช่วยทำให้ อาหารไส้เดือน ที่คุณใส่ลงไป ย่อยสลายได้เร็วขึ้น
ไส้เดือน ก็กินง่ายขึ้น = ผลิตปุ๋ยได้ไวขึ้น
ถ้าใครอยากรู้ วิธีการ ผสม เบดดิ้ง อย่าลืมอ่านบทความที่แล้วของเราด้วยล่ะ
แนวทางการปฎิบัติ
พยายาม ทำให้ อาหารไส้เดือนอยู่ในสภาพที่ไส้เดือน กินได้ง่ายที่สุด
ถ้าอ่านแล้วได้ความรู้ อย่าลืม แอดไลน์มาเป็นเพื่อนกันด้วยล่ะ
อ้างอิงงานวิจัย Gajalakshmi, S., Ramasamy, E.V. and S.A. Abbasi. 2001. Potential of two epigeic and two anecic earthworm species in vermicomposting of water hyacinth. Bioresource Technology, 76(3): 177-181.