ถ้าพูดถึง “ไส้เดือน” หลายคนอาจจะนึกถึง เจ้าสัตว์ตัวลื่นๆอาศัยอยู่ในดิน ที่มักจะพบเจอในสวนหลังบ้าน แต่ ที่คุณเห็นนั่นคือ ไส้เดือนดิน ซึ่งมีประโยชน์มากมาย ทั้งช่วยย่อยสลายอินทรีย์วัตถุในดินให้กลับสู่ธรรมชาติ และช่วยพรวนดิน ให้ดินมีความร่วนซุย
แต่ ไส้เดือน หรือ “worm” นั้นมี หลายประเภท ไส้เดือนดิน หรือ earthworm นั้น จัดอยู่ในวงศ์ Annelida
แต่ ไส้เดือนฝอย หรือ nematode นั้น ไม่ใช่ไส้เดือนดิน และจัดอยู่ในวงศ์ Nematoda
ไส้เดือนฝอย ที่เป็นศัตรูพืช และสร้างความเสียหายแก่ผลผลิตทางการเกษตร
เช่นไส้เดือนฝอยรากปม หรือ Root-knot nematode ไส้เดือนฝอยเหล่านี้แพร่กระจายไปในหลายประเทศ มีการคาดการณ์ว่า ผลผลิตทางการเกษตร 5 %บนโลกใบนี้ ถูกทำลายโดยไส้เดือนฝอยรากปม ตัวอ่อนของไส้เดือนประเภทนี้ สามารถทำลายรากพืช โดยการดูดกินน้ำเลี้ยงของพืชบริเวณราก ทำให้เซลล์ของพืชแบ่งตัวผิดปกติ กลายเป็นตุ่มปมที่บริเวณราก โรครากปมที่เกิดจากไส้เดือนฝอยชนิดนี้ ถ้าเกิดกับพืชที่ยังเป็นต้นอ่อน อาจะทำให้พืชตายได้ แต่ถ้าเกิดกับ พืชที่โตเต็มวัยแล้ว จะทำให้ผลผลิตลดลง หรือเกิดอาการใบเหลืองใบหยิก
ไส้เดือนฝอย อยู่ได้ในดินทุกประเภท ทั้งดินเหนียว ดินร่วน หรือ ดินปนทราย
การแพร่ระบาด
ไส้เดือนฝอยระบาดได้ดีในดินร่วนปนทราย หรือไหลไปกับน้ำฝน และยังสามารถติดไปกับ กิจกรรมต่างๆ ของเกษตรกร
เช่นติดไปกับ ล้อรถไถ หรืออุปกรณ์ฺทางการเกษตร
วิธีป้องกัน และแก้ไข โรครากปมจากไส้เดือนฝอย
1 ปลูกพืชหมุนเวียน โดยพืชที่ปลูก ต้องไม่ใช่อาหารของไส้เดือนฝอย เพื่อตัดวงจรชีวิตของไส้เดือนฝอย เช่น ปอเทือง ถั่วลิสง และดาวเรือง
2 ใช้ต้นกล้า หรือ เมล็ดพันธุ์ ที่สะอาด ปราศจากการปนเปื้อนของไส้เดือนฝอย ถ้าซื้อ ควรซื้อ จากแหล่งที่ไว้ใจได้
3 ถ้าพบ โรครากปมในแปลงเพาะปลูก ให้รีบกำจัด โดยนำมาเผาทำลาย นอกแปลงปลูก
4 ใช้ สารชีวภาพ เช่น อะซาไดแรคติน ในการป้องกัน ( สารสกัดจากสะเดา)
ไส้เดือน ฝอย Steinernema สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการกำจัดหนอนแมลงศัตรูพืช
ดังที่กล่าวไว้ข้างต้นของบทความ ไม่ใช่ไส้เดือนฝอยทุกชนิด จะเป็นโทษไปซะหมด ในปัจจุบัน มีการนำไส้เดือนฝอยบางชนิด มาใช้เป็น ชีวภัณฑ์ กำจัดศัตรูพืช นั่นคือ ไส้เดือนฝอย สไตเนอร์นีม่า ซึ่ง สามารถกำจัดแมลงได้หลากหลายชนิด เช่น หนอนกระทู้ผัก หนอนกระทู้หอม หนอนใยผัก หนอนคืบ ด้วงหมัดผัก โดยไส้เดือนฝอย ประเภทนี้ จะปล่อย แบคทีเรีย ทำให้หนอนแมลง เลือดเป็นพิษ และตายในที่สุด ถือเป็นวิธีการ กำจัดศัตรูพืขด้วย ชีวภัณฑ์ อย่างมีประสิทธิภาพวิธีหนึ่ง
อ้อ ไส้เดือนฝอยประเภท นี้ เป็นอันตรายแค่กับ ศัตรูพืชนะครับ ไม่เป็นอันตราย มนุษย์ หรือ ผลผลิตทางการเกษตรแต่อย่างใด
ถ้าอ่านแล้วได้ความรู้ อย่าลืม แอดไลน์มาเป็นเพื่อนกันด้วยล่ะ!
แอดไลน์ @luckyworm
